Słowniczek liturgiczny

ks_andrzej

MINISTRANT - członek ludu Bożego, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnia posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła. Słowo „ministrant" pochodzi z języka łacińskiego " ministrare" i oznacza "służyć, pomagać". Ministrant służy kapłanowi i ludowi Bożemu, a przez to służy samemu Bogu. Zanim jednak zostanie dopuszczony do służby przy ołtarzu, musi być odpowiednio przygotowany do tego wielkiego wydarzenia.

AKOLITKI - lichtarze z płonącymi świecami używane w czasie czytania Ewangelii oraz w procesjach niesione obok krzyża.

ALBA - długa, biała spodnia szata liturgiczna (kapłana i służby liturgicznej w czasie liturgii) ,symbolizująca łaskę chrztu

AMBONA - miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania homilii (kazań), dziś najczęściej pulpit zwany ambonką usytuowany w prezbiterium.

AMPUŁKI - są to naczynia liturgiczne w kształcie małych dzbanuszków w których podaje się wino i wodę do mszy św.

ASPERSJA - liturgiczne pokropienie wiernych wodą święconą jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań.

ASYSTA - diakon lub dwaj diakoni towarzyszący biskupowi bądź kapłanowi w uroczystej celebracji.

BALDACHIM - ozdobny daszek lub ozdobna osłona z materiału nad godnymi czci miejscami i osobami, przede wszystkim jako osłona niesiona nad Najświętszym Sakramentem.

BAPTYSTERIUM - wolno stojąca kaplica chrzcielna lub element dawnych kościołów biskupich, w kościołach parafialnych przeważnie tylko chrzcielnica.

BINACJA - dwukrotne odprawianie Mszy św. jednego dnia (prawa binacji udziela Biskup).

BIRET - nakrycie głowy duchownych katolickich.

BREWIARZ - księga do odprawiania modlitwy uświęcenia dnia (liturgii godzin) przez duchownych i świeckich.

BURSA - sztywna torebka do zawieszenia na szyi, na naczynie z Komunią chorych.

CELEBRANS - osoba przewodnicząca zgromadzeniu liturgicznemu (najczęściej kapłan).

CEREMONIARZ - osoba przygotowująca i koordynująca różne posługi oraz dbająca o spokojny, harmonijny przebieg uroczystości.

CINGULUM - pasek służący do przepasywania alby, element stroju liturgicznego.

CREDO - wyznanie wiary (łac. credo - wierzę).

CUSTODIA (kustodia) - naczynie, w którym przechowuje się Najświętszą Hostię do wystawienia w monstrancji.

CYBORIUM - puszka (naczynie) do przechowywania Eucharystii pod postacią chleba.

DALMATYKA jest szatą liturgiczną diakona. Wkłada ją on na albę i stułę.

DARY OFIARNE - rzeczy i akty wewnętrzne, które człowiek składa Bogu w czasie Mszy św. Przede wszystkim są to dary chleba i wina, które oznaczają wszelką ofiarę człowieka.

DZWONKI OŁTARZOWE - pojawiły się w liturgii w wieku XIII, zwracają uwagę wiernych na zmianę postawy liturgicznej, zwołują lud i wielbią dźwiękiem Boga.

HOMILIA - (kazanie) jest to słowo kapłana skierowane do wiernych na tle usłyszanych czytań biblijnych.

HUMERAŁ jest to niewielka chustka z lnu lub innej tkaniny szlachetnej, zakładana na szyję pod albę jeśli ta nie osłania całkowicie ubioru.

KAPA jest wierzchnią szatą liturgiczną używaną podczas procesji, w uroczystej liturgii godzin i do udzielania Sakramentów poza Mszą Świętą.
KIELICH - jest to naczynie liturgiczne w którym w czasie mszy św. składa się wino do konsekracji.

KOMŻA - krótsza szata liturgiczna, zawsze koloru białego; od IX wieku strój ministranta.

KORPORAŁ - kawałek lnianego płótna, o wymiarach zbliżonych do 50 cm x 50 cm, na którym stoi kielich i patena z hostią podczas liturgii Eucharystycznej.

KUSTODIA -jest to mała puszka, w niej przechowuje się Najświętszą Hostię przeznaczoną do monstrancji.

LAVABO - to dzbanek (lub większa ampułka), misa (lub tacka), która służy do obmycia rąk kapłana w czasie Mszy Świętej.

LEKCJONARZ -księga zawierająca czytania biblijne na poszczególne dni w roku.

MELCHIZEDEK (LUNA) - naczynie, które utrzymuje Hostię w kustodii, wyciąga się je, gdy wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji.

MITRA - to uroczyste nakrycie głowy biskupa.

MONSTRANCJA - przedmiot liturgiczny w którym umieszcza się Hostię celem adoracji lub procesji.

NAWIKULUM (ŁÓDKA) - naczynie z łyżeczką, w którym przechowuje się kadzidło.

OŁTARZ - jest to stół na którym składa się Najświętszą Ofiarę i przy którym rozdziela się Ciało Pańskie.

ORACJA - uroczysta modlitwa odmawiana przez kapłana w imieniu wiernych.

ORNAT - wierzchnia ozdobna szata liturgiczna kapłana odprawiającego Mszę św.

PALIUSZ - to biała taśma wełniana, którą zdobi sześć czarnych krzyżyków. jest znakiem bardziej rozległej władzy duchownej arcybiskupa metropolity.

PALKA - służy do nakrycia kielicha mszalnego; kwadratowy kawałek usztywnionego płótna.

PASCHAŁ - świeca symbolizująca Zmartwychwstałego Chrystusa.

PASTORAŁ - ozdobna laska używana przez biskupa jako symbol posługi pasterskiej otrzymanej od Chrystusa.

PATENA - naczynie liturgiczne, na którym składa się w czasie Mszy św. chleb do konsekracji.

PEKTORAŁ - to ozdobny krzyż z szlachetnego metalu, zawierający relikwie, noszony na piersi biskupa.

PIUSKA - to mała, okrągła czapeczka, noszona przez duchownych katolickich na szczycie głowy.

PURYFIKATERZ - ręcznik do osuszania kielicha, oczyszczania pateny na hostię i obcierania brzegu kielicha przy Komunii pod postacią wina.

PREZBITERIUM - część kościoła, w której znajduje się ołtarz główny.

STUŁA - część stroju liturgicznego - znak władzy kapłańskiej.

TIARA - papieska korona, składająca się z trzech diademów, wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem

TABERNAKULUM - miejsce w kościele, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament

TRYBULARZ (KADZIELNICA) - naczynie umocowane na łańcuszku z zamykającą przykrywką, do którego na rozżarzone węgle sypie się ziarenka kadzidła

VASCULUM - jest to stojące na ogół blisko tabernakulum wypełnione wodą naczynie, w którym kapłan dokonuje tzw. ablucji palców po zakończeniu rozdzielania Komunii Świętej.

WELON NA KIELICH - tkanina (chusta), którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych; ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii św.

MAciejjj

Serdecznie dziękuje księdzu za ten słowniczek, szukałem właśnie tego.